Vastgoed- & bouwrecht

Verschil voorkooprecht en voorkeurrecht

27 april, 2023


Een voorkooprecht en voorkeurrecht wordt in de praktijk regelmatig verward, hoewel het nochtans heel verschillende zaken zijn. Het zijn twee afzonderlijke juridische principes met elk hun eigen rechten en mogelijkheden. Bovendien spelen ze zich ook af op een ander tijdstip in het vastgoedtraject.


Wat is een voorkooprecht of recht van voorkoop?

Een recht van voorkoop is de mogelijkheid, door een wet of overeenkomst, toegekend aan een bepaalde partij om een goed aan te kopen aan dezelfde voorwaarden waaraan de verkoper een kandidaat-koper zou hebben gevonden om dit bewuste goed aan te verkopen.

Met een voorkooprecht zal de houder van de recht – ook wel de begunstigde genoemd – dus de mogelijkheid hebben om aan dezelfde voorwaarden en modaliteiten een bepaald goed aan te kopen, eens de verkoper een bereidwillig kandidaat zou hebben gevonden om effectief een transactie mee aan te gaan.


Wat is een voorkeurrecht?

Een voorkeurrecht is het recht dat aan een bepaalde partij de mogelijkheid verschaft om, bij een geplande verkoop van het goed, te vragen van de eigenaar/verkoper dat het goed in kwestie bij voorrang ten aanzien van alle andere mogelijke kandidaten eerst aan de houder van dat recht aangeboden zou worden.

De begunstigde zal met andere woorden als eerste mogen/kunnen onderhandelen met de verkopende partij om het goed eventueel te kunnen aankopen.


Waar zit het verschil?

Het verschil tussen het voorkooprecht en het voorkeurrecht zit er in dat bij het voorkooprecht de voorwaarden en modaliteiten van de transactie reeds volledig gekend zijn. Er was immers al een bereidwillige kandidaat gevonden. Bij het voorkeurrecht moet men nog onderhandelen en kan die onderhandeling dus nog alle kanten uitgaan. Komt men niet tot een vergelijk dan wordt er niet verkocht.

Dit staat in schril contrast tegenover het voorkooprecht waarbij de begunstigde als het ware het goed op een plateau krijgt aangeboden en enkel nog maar moet beslissen of hij het wil aankopen, ja dan nee. De begunstigde van het voorkooprecht heeft evenwel zelf geen enkele onderhandelingsmogelijkheid. Hij koopt het aan de voorwaarden waaraan het wordt aangeboden of hij koopt het niet.

Ook qua tijdstip binnen het traject zit er een belangrijk verschil.

  • Het voorkeurrecht moet worden aangeboden voor het goed op de markt wordt gebracht zodat partijen kunnen onderhandelen voor derden dat kunnen.
  • Het voorkooprecht moet worden aangeboden voor de koop definitief tot stand komt maar dus wel na de volledige onderhandelingsfase.


Opgelet!

Waar in de praktijk vaak in de fout wordt gegaan wanneer het goed getroffen is door een voorkooprecht, is dat partijen het maar gaan aanbieden eens de compromis of de verkoop werd gesloten (of het bod werd tegengetekend, zie ook verschil compromis – aankoop-verkoopovereenkomst" voor meer duiding aangaande artikel 1583 oud Burgerlijk Wetboek). Nochtans moet – zoals het woord het zelf zegt – het voorkooprecht worden aangeboden voor de koop.

En toch moet de begunstigde zicht kunnen krijgen op de voorwaarden waaraan men wil verkopen.Dat kan alleen maar door zo’n verkoop tot stand te laten komen onder de opschortende voorwaarde van de niet-uitoefening van het voorkooprecht! Als daartegen zou gezondigd worden dan kunnen er tal van problemen ontstaan (schadevergoeding van 20%, indeplaatsstelling, derdemedeplichtigheid aan contractbreuk, …).


Je bent dus best voorzichtig en haalt er beter snel genoeg een professionele partij bij (advocaat, notaris, vastgoedmakelaar) die je hier goed in kan adviseren, zonder dat je de problemen groter maakt. Zeker als er zou moeten worden ontbonden om bepaalde rechten te gaan vrijwaren. Dat kan immers nog bijkomende fiscale implicaties met zich meebrengen.

Juridische bijstand nodig van een advocaat vastgoedrecht? Bricks Advocaten adviseert u graag.

CONTACTEER BRICKS ADVOCATEN →

Experts


  • Ruben Volckaert

    • Vastgoedrecht
    • Bouwrecht
    • Omgevingsrecht