Ondernemingsrecht

Oprichters-aansprakelijkheid: één van de risico's van een vennootschap

15 juni, 2023

Wie kan als oprichter aansprakelijk gesteld worden?

Natuurlijke personen of rechtspersonen (middels een vertegenwoordiger) die bij de oprichtingsakte voor de notaris verschijnen, worden aanzien als oprichters van de vennootschap en dragen bijgevolg ook het risico van de oprichtersaansprakelijkheid.

Het is ook mogelijk om als gewone inschrijver te verschijnen zonder oprichter van de vennootschap te zijn. Op die manier kan men ontsnappen aan de oprichtersaansprakelijkheid. Dit is enkel toegestaan wanneer er sprake is van een inbreng in geld door de inschrijver en de overige aandeelhouders, die aangewezen worden als oprichter, samen ten minste één derde van de aandelen bezitten.

Is een financieel plan verplicht?

De oprichters zijn bij de oprichting verplicht om een financieel plan op te stellen waarin zij het kapitaal (NV) of het aanvangsvermogen (BV en CV) verantwoorden. Op die manier kan men de toekomst van de vennootschap uitstippelen en onregelmatigheden vermijden. Indien er geen financieel plan opgemaakt wordt of indien het tekortkomingen bevat die de vennootschap mogelijks in gevaar brengen, kunnen de oprichters aansprakelijk gesteld worden.

De verplichting om een financieel plan te voorzien heeft een dubbel doel. Enerzijds wil men de oprichters dwingen om doordacht te werk te gaan om zo de continuïteit van de vennootschap te garanderen. Men moet stilstaan bij het voorziene kapitaal of aanvangsvermogen en inzien of dit voldoende is om de vennootschap in stand te houden.

Anderzijds wil men ook gaan bepalen in welke mate een oprichter aansprakelijk is bij faillissement van de vennootschap.

De elementen die verplicht opgenomen moeten worden in het financieel plan zijn:

• een omschrijving van de voorgenomen bedrijvigheid;
• een overzicht van alle financieringsbronnen bij de oprichting;
• een openingsbalans;
• een geprojecteerde resultatenrekening na 12 en 24 maanden;
• een begroting van de verwachte inkomsten en uitgaven voor een periode van minstens 2 jaar na de oprichting;
• een beschrijving van de gehanteerde hypotheses bij de schatting van de verwachte omzet en verwachte rentabiliteit;
• indien van toepassing, de naam van de externe deskundige die bijstand heeft verleend bij de opmaak van het financieel plan.

Hoe lang en voor wat kan ik als oprichter aansprakelijk worden gesteld?

Indien de onderneming binnen de drie jaar na haar oprichting failliet wordt verklaard en indien het aanvangsvermogen of kapitaal bij de oprichting kennelijk ontoereikend was voor de normale uitoefening van de voorgenomen bedrijvigheid over ten minste twee jaar, kan de curator middels het financieel plan dit nagaan en de rechter verzoeken om de oprichter(s) aansprakelijk te stellen. De rechter zal bepalen wie er in welke mate aangesproken kan worden.

In dat geval worden de oprichters hoofdelijk aansprakelijk gesteld. Dit wil zeggen dat de schuldenaars om het even welke oprichter kunnen aanspreken voor de volledigheid van de schade, ook al heeft de aangesproken oprichter geen fout begaan.